3. Relaties

Ik voel heus wel hoe het met jullie gaat

We kunnen niets voor kinderen verborgen houden. Ze voelen haarfijn aan hoe het met ons gaat en wat er speelt in de relatie die we met onze partner hebben. Die relatie met onze partner is een afspiegeling van de relatie die we met onszelf hebben. Tegelijkertijd is het het voorbeeld waar onze kinderen mee opgroeien.

Het komt allemaal voor

Als we er bijvoorbeeld vroeger aan gewend zijn geraakt om minder liefdevol benaderd te zijn, of om pijn gedaan te worden, dan hebben we geleerd om op die manier met onszelf om te gaan. De kans is groot dat we dan ook toelaten dat onze partner ons minder liefdevol benadert of pijn doet. Overheersing, elkaar negeren, slachtoffer zijn, leugens, onbegrip, geweld of misbruik, controle uitoefenen, elkaar ontwijken of kleineren, jaloezie, liefdeloos samenleven, niet op een lijn zitten … het komt allemaal voor in relaties.

Kinderen voelen het aan en reageren erop, met hun gedrag. Zijn er problemen in de relatie, dan krijgen zij problemen in hun gedrag. Ze gaan bijvoorbeeld ruzie maken, jaloers gedrag vertonen, pesten of zich laten pesten, iemand negeren of zichzelf laten negeren. Ze laten het gewoon zien. Het heeft geen zin om de oplossing bij de kinderen te zoeken. Het ís namelijk niet van hen. Het is ook niet zinvol en niet juist om onze verwijten of inspanningen voor verandering op onze partner te richten en te verwachten dat die ons gelukkig zal maken. In een partnerrelatie hebben we allebei ons deel. We zijn elk voor de volle 100% verantwoordelijk voor onze eigen helft. We vragen zelf om wat we nodig hebben en van onze partner om iets anders of iets op een andere manier te doen. Die is vrij om daar ja of nee op te zeggen en wij zijn vrij om daar al dan niet genoegen mee te nemen.


Kinderen zeggen:

“Wij houden er niet van als jullie doen alsof alles goed is. Van ‘de schone schijn ophouden’ worden we verdrietig, boos, bang of ziek. Dan klopt het niet. Dan zeggen of doen of laten jullie iets anders zien dan wat wij aanvoelen. Daar raken we van in de war. Dan leren we om ons eigen gevoel niet meer te vertrouwen.
Huil dan maar eens, maak maar eens ruzie en maak het dan weer goed! Dat zeggen jullie ook tegen ons.
Als jullie problemen samen oplossen zijn we trots. Dat geeft ons het gevoel dat jullie echt om elkaar geven en er samen uit willen komen. Dat jullie van elkaar willen leren, ook als het moeilijk is. En als jullie lief zijn voor jezelf en voor elkaar, dan is dat natuurlijk voor ons ook heel fijn!”


Gelijkwaardigheid, respect en liefde

Met een fundament van gelijkwaardigheid, respect en liefde staat een gezin als een huis. Dat is voor kinderen heel belangrijk. Daarmee kan een gezin de stormen van het leven doorstaan en schokken opvangen, elkaar troosten als het pijn doet, steunen als het spannend is en problemen oplossen. Met een goed fundament kan een gezin ook feest vieren als het fijn en goed is, aandacht besteden aan elkaar, samen tijd doorbrengen en echt samenzijn, plezier hebben en genieten.

Open en eerlijk

Het is zeker dat we als ouders en partners van alles samen uit te zoeken hebben, anders waren we geen partners geworden. Aan de ene kant zijn we intiem en verbonden met elkaar en aan de andere kant geven we elkaar vrijheid en de ruimte. We blijven wél in contact en zijn er voor elkaar. Met vallen en opstaan delen we lief en leed, liefde, vreugde, pijn en onvermogen. We mogen best fouten maken, ze toegeven, en weer verder gaan. We mogen gerust klein zijn, steun zoeken bij elkaar en hulp vragen. En we kunnen groot zijn bij elkaar, stralen en trots zijn. We leren van elkaar en van wat er speelt. We zijn open en eerlijk, naar onszelf en naar elkaar, en accepteren dat wat er is. En als er eens problemen zijn, dan zorgen we er met aandacht voor dat we ons leven weer op de rails krijgen en gelukkig en tevreden zijn.

Problemen in een relatie zijn heel normaal. Partners hebben wel eens iets uit te zoeken, samen of in hun eentje. We laten dingen die niet goed voelen niet voortduren, leggen ze op tafel en nemen de tijd om ze op te lossen. Voor kinderen is het belangrijk dat we dát voordoen. Aan onze dochters en zonen geven wij het voorbeeld dat we tegelijkertijd kwetsbaar en sterk, verschillend en toch gelijkwaardig zijn.
Natuurlijk voelen kinderen een beladen sfeer in huis direct aan. Ze prikken zo door het ‘mooi weer spelen’ heen. Ze zeggen wel eens dat kinderen de barometer zijn van de relatie.

Oeps, ik doe het zelf ook!

We zijn niet voor niets verliefd op elkaar geworden, maar een relatie goed onderhouden kan een hele uitdaging zijn. Een sterke kant of een goed ontwikkelde eigenschap van de één is bij de ander vaak minder aanwezig, en omgekeerd. Wat de één laat liggen, pakt de ander makkelijk, of zelfs graag, op. Vaak gaat het vanzelf, onbewust.

We zijn elkaars spiegelbeeld. Ingesleten gewoonten en aangeleerd gedrag, hoe je je in een relatie ten opzichte van elkaar gedraagt, passen vaak naadloos op elkaar. Als een sleutel in een slot vullen ze elkaar aan. Ze kunnen een grote bron van irritatie worden.
Als het niet lekker loopt zijn we geneigd het de ander te verwijten. En hoe terecht ook, vaak doen we zelf iets vergelijkbaars op een ander vlak of in een ander gebied. De één voelt zich bijvoorbeeld emotioneel in de steek gelaten, terwijl de ander datzelfde voelt op seksueel gebied. De één vindt bijvoorbeeld dat de ander niet genoeg bijdraagt aan het gezinsinkomen, terwijl de ander vindt dat de één niet genoeg bijdraagt aan het huishouden en het reilen en zeilen van het gezin. Of de één gaat vreemd met een derde, terwijl de ander dat wat hem of haar werkelijk op het hart ligt over de relatie met een ander dan de eigen partner bespreekt.

Het kan best spannend zijn om de boodschap die je partner voor je heeft te ontdekken, om in de spiegel te kijken die je partner je voorhoudt. Vaak zijn het eyeopeners en vallen ons de schellen van de ogen. Dat wat we de ander verwijten gaat vaak over iets dat we zelf ook doen of waarin we onszelf kunnen herkennen. Als we het willen zien en het willen erkennen, kunnen we, voorbij de verwijten, weer met elkaar in gesprek komen op voet van gelijkwaardigheid en de problemen oplossen.
We zijn continu aan het leren en worden ons van steeds meer bewust. Wij groeien zelf als mens én onze relatie groeit. Onze emotionele en seksuele intimiteit neemt toe. Onze eigen binnenwereld groeit en we groeien in de buitenwereld.

Als de intimiteit tussen partners toeneemt en ze beiden bewuster worden, bloeit de liefde op en wordt de relatie volwaardiger. Kinderen voelen dat het stroomt en dat de buitenkant klopt met wat zij van binnen voelen.

Mannelijk en vrouwelijk

Een belangrijk onderwerp in relaties is hoe we met onze mannelijke en vrouwelijke eigenschappen omgaan. Mensen dragen beide kanten in zich. Het mannelijke is verbonden met kwaliteiten als ‘provide and protect’, voorzien in en beschermen, het vrouwelijke met ‘nourish and connect’, voeden en verbinden.

In het algemeen gesproken hebben vrouwen generaties lang gezorgd voor het leven thuis met de kinderen. Tegenwoordig brengen ze steeds meer hun vrouwelijke kwaliteiten en waarde ook in de buitenwereld in. Mannen houden zich al generaties lang bezig met werken en de kost verdienen in de buitenwereld. Nu ervaren ze steeds meer de kwaliteit en waarde van een leven thuis met hun gezin. Vergeleken met het voorbeeld dat we in onze eigen opvoeding kregen mogen mannen tegenwoordig groeien in het leren kennen van hun binnenwereld, hun emotionele intimiteit en hun verantwoordelijkheid binnen het gezin. Vrouwen mogen groeien in het innemen van hun plek in de buitenwereld, met werk dat voor hen zinvol is, en zich leren uiten over seks die hen goed doet.

Kinderen spiegelen de verhoudingen tussen mannelijk en vrouwelijk binnen een gezin en het kan heel leerzaam en verhelderend zijn om die verhoudingen te doorzien en te begrijpen. We mogen zélf kiezen hoe mannelijk of vrouwelijk we willen leven en dat kan per situatie verschillen. Het kan in de loop van de tijd veranderen. We hebben die vrijheid.

Een gezonde wisselwerking tussen vrouwelijke en mannelijke kanten is een inspirerend voorbeeld voor kinderen, die immers ook beide kanten in zich dragen. Een gezonde samenwerking tussen mannelijk en vrouwelijk is voor de hele samenleving van waarde.

Een nieuw hoofdstuk

Ouders kunnen besluiten om te scheiden. Als we de boodschappen, die we als partners voor elkaar in petto hadden, hebben begrepen en de lessen ervan hebben geleerd, kunnen we na een scheiding doorgaans respectvol met elkaar omgaan. Het belang van de kinderen zal voorop kunnen staan en de kinderen zullen, naar omstandigheden, goed met de scheiding om kunnen gaan en loyaal mogen zijn aan beide ouders.
Een bijkomend voordeel van het leren van de lessen van elkaar is dat een eventuele volgende relatie een nieuw hoofdstuk in het boek van het leven zal zijn, in plaats van een herhaling van het vorige.

IDEEËN

  • Draag verantwoordelijkheid voor je eigen welzijn in een relatie.
  • Door de hormonen van ‘de pil’ kiezen we andere partners dan zonder. Kies je levenspartner dus zonder dat hormonen die keuze beïnvloeden.
  • Neem beiden een volwaardig deel van de opvoeding en van het werk buitenshuis voor je rekening.
  • Weeg de belangen van de kinderen mee.
  • Spreek af om elkaar regelmatig alleen maar aan te kijken en te vertellen wat je dan voelt.
  • Geef elkaar een half uur spreektijd zonder elkaar in de rede te vallen.
  • Laat je relatie spiegelen bij problemen die voortduren.
  • Leer geweldloos communiceren.
  • Vraag hulp als dat nodig is.

WINWINWIN

Win 1: Als jij trouw bent aan jezelf, ook als het lastig is,
Win 2: zal je partner ook zijn of haar levenslessen ontdekken
Win 3: en geven jullie de kinderen een goede basis voor het leven mee.

TIP: Lees het boek en kijk naar video’s over ‘Geweldloze communicatie’ van Marshall Rosenberg.